Հայոց լեզու

1.    Ընդգծի՛ր այն բառերը, որոնց մեջ կա քար արմատը:

Պայքար, կայծքար, որձաքար, քարտեզ, քարատակ, քարբ, Պորտաքար, քարտուղար, նախշքար, երկնաքար, քանքար:

2. Ո՞րն է ավելորդ:

Պատշար, դարբին, բրուտ, ատաղձ, մատռվակ, հյուսն, քարտաշ,  որմնադիր

3. Ո՞ր հատուկ անունը օրինաչափությանը չի ենթարկվում:

Տրդատ, Արա,  Գևորգ, Աննա,  Շավարշ,  Ալիսա,  Նվարդ, Մարիամ:

4. Ո՞ր բառերն օրինաչափությանը չեն ենթարկվում:

Լեռնցի, փաստացի, արևելցի, հարևանցի,  հարավցի, թռուցի,  բազմաբերդցի, գերազանցի, ուռուտցի:

5. Ինչպե՞ս ենք անվանում, ընտրիր յուրաքանչյուրին համապատասխան անունը:

Սպիտակ ձիուն -ճերմակ

Շիկակարմիր ձիուն - աշխետ

Թխակարմրին - շառատ

Մոխրագույնին - մողոշիկ

Սև ու ճերմակավունին – ճանճկեն

Ասպարափայլին – պաշո

Ճերմակ, աշխետ, շառատ, մողոշիկ, պաշո, ճանճկեն:

ըստ գույների՝ սեավ (սև), ճերմակ, պաշո (սպիտակ), աշխետ (շիկագույն), մողոշիկ (մոխրագույն), շառատ (թխակարմիր), ճանճկեն (սև և ճեմակախառն), ճարտուկ (սպիտակ սևախայտ), կոստընտոտիկ (սպիտակախայտ ոտքերով), մատակախազ, մատակախանձ (չմալած), քածավարոտ (մալած), թաղամսավոր)

6. Տրվածներից որո՞նք, ավելանալով խոսք բառին, չեն արտահայտի փոխաբերական իմաստ:

Ծանր, կեղտոտ, կիսատ, մահացու,  ուրախ, կցկտուր, տեղին, թթու:

7. Քանի՞ հնչյունափոխված բառ կա նախադասության մեջ:

Առվի  եզրին  կանգնած՝ նա հանկարծ  նկատեց դստեր՝ ջրերի վրայով վազող  կարմրավուն ծաղկազարդ  գլխաշորը:

Գրի՛ր իլիկ, պարզկա, անզոր, մշուշ, անվերջ, կրկին բառերի հոմանիշները:

իլիկ-թել մանելու սարք

պարզկա-բաց եղանակ

անզոր-թույլ

մշուշ-մառախուղ

անվերջ-անծայր

կրկին-նորից

Գրի՛ր հին, արագ, մաշված, բարակ, անզոր, դրախտ, խոսել բառերի հականիշները:

արագ-դանդաղ
հին-նոր
մաշված-նոր
բարակ-հաստ
անզոր-զորավոր
դրախտ-դժոխտ
խոսել-լռել

ԿրթահամալիրԴասարանական աշխ․

Վարժություն 1։ Արտագրե՛լ՝ ըստ անհրաժեշտության լրացնելով ղ կամ խ։

Աղբյուր, աղջիկ, խրոխտ, աղտ (կեղտ), ախտ (հիվանդություն), հախճապակի, աղքատ, բողկ, տախտակ, գաղթ, դաղձ, կմախք, դեղձ, դեղձանիկ, եղբայր, զեղչ, թուղթ, կեղտ, կողպեք, կողք, հաղթել, տաղտկալի, հղկել, ճեղք, կխտար, մաղթել, մեղք, մղկտալ, շաղկապ, շղթա, թուխպ, ողբ, ողջ, ողկույզ, ցողաթաթախ, պղտոր, ուղտ (սապատավոր կենդանի), ուխտ (երդում, դաշինք), փեղկ, ծխնի, փողք, քաղցր, սանդուղք, ծխնելույզ, փախչել, սեղմել։

Վարժություն 2։ Արտագրե՛լ՝ ըստ անհրաժեշտության լրացնելով ր կամ ռ։

Վառվռուն, ախորժակ, բարբառ, խռխռալ, գանգուր, կենսաթրթիռ, թրթուր, կարկառել, երկնակարկառ, սարսուռ, ճանկռել, դրդռալ, կրճիկ, արժանի, ճռճռալ, արհամարհել, գրգիռ, խրճիթ, կրծել, խոշոր, խոժոռ, թռվռալ, խռթխռթալ, ծռմռել, փռփռալ, փրփրել, փորփրել, քրքրել։

Վարժություն 3։ Արտագրե՛լ՝ ըստ անհրաժեշտության լրացնելով վ կամ ֆ։

Ավտոմեքենա, օվկիանոս, կարտոֆիլ, թավշյա, նավթամուղ, հարավային, կաքավ, ասֆալտ, հավք, գովք, զավթել, թովչանք, կաթվածահար, խռովք, հավք, սֆինքս, փլավ։

Զբոսայգի գործարան- այգեգործ

Բաղձանք-կարոտել-կարոտաբաղձ

Դյուրություն-հալչել-դյուրահալ

Պարախումբ-նկարիչ-խմբանկար

Շիղաձուկ-որսորդ-ձկնորս

Մրգատու-վաճառք-մրգավաճառք

Անմաքուր-մքրել-մաքրամաքուր

Ամենաքնքուշ-սրտակեղեք-քնքշասիրտ

Կարմրադեղին-կտցել-դեղնակտուց

Ալիք-ծփծփալ-ալեծուփ

Աշուն-ցանքս-աշնանացան

Կարկուտ-մտաբերել-կարկտաբեր

Ճարպագունդ-ասեղ-գնդասեղ

Արևմուտք-օծանելիք-արեևազօծ

Խնկածաղիկ-շխթայազերծ-ծաղկաշխթա

Մարդկային-հրաշամանուկ-մանկամարդ

Բարեկամ-սրտակեղեք-բարեսիրտ

Ամսեամիս-վճարովի-ամսվավճար

Տավիղ-հարվածային-տավղահար

Նախահաշիվ-կշռաքար-հաշվեկշիռ

Դաշտամուկ-դեղաբույս-մկնդեղ

Ինձ-ուղտաբան-ընձուղտ

1․Տրված բառերից առանձնացնե՛լ հականշային 10 զույգ։

Փութաջան, ամպոտ, դալար, ծույլ, , , հինավուրց, գագաթ, , անջրդի, , ինքնահավան, նոսր, , հեռավոր, արատավոր, , ջրարբի, , ջինջ, , հմուտ, ստորոտ, թանձր, անբասիր։

Ողորկ- խորդուբորդ

Օրինական- ապօրինի

Ուսյալ- տգետ

Երկչոտ- համարձակ

2․ Գտնե՛լ համանուն բառերը և մեկնաբանե՛լ նրանց իմաստները։

1. Նա երկու օր ավել աշխատեց։

2. Անկյունում դրված էր մի մաշված ավել։

3. Վարպետը կատարեց դետալների յուղում։

4. Խոհարարը բանջարեղենը տապակեց յուղում։

5. Զգեստ կարող դերձակը աշխատանքը կատարեց բարձր որակով։

6. Մեր կուրսում շատ կարող ուժեր կան։

7. Քիմիական նյութերի ազդեցությամբ սկսվեց խմորում։

8. Թխվածքի խմորում չամիչներ կային։

9. Ֆուտբոլիստը գեղեցիկ գոլ խփեց։

10. Բաժակի մեջ գոլ ջուր կար։

3․Արտագրե՛լ՝ փակագծերում տրված հարանուններից ընտրելով նախադասությանը համապատասխանողը։

1. Գրախանութում վաճառվում է այդ բառարանի երկրորդ (հրատարակությունը, հրատարակչությունը)։

2. Այդ (հրատարակությունը, հրատարակչությունը) լույս է ընծայել գրքի վերջին հատորը։

3. Նա այդ գործում մեծ (երախտիք, երախտագիտություն) ունի։

4. Այդ առաջարկը վեճերի ու քննարկումների (տեղիք տվեց, տեղի տվեց)։

5. Ամենուրեք (փտում, փթթում) էին կանաչ այգիներն ու գեղեցիկ ծաղկանոցները։

6. Բակում խաղացող երեխան (հովարով, հովհարով) գլխարկ էր դրել։

7. Զարմացած երեխան (թոթովեց, թոթվեց) ուսերը։

8. Մարզիկները մրցույթին մասնակցելու (հրավերք, հրավեր) էին ստացել։

9. Ջրատար խողովակի (փականը, փականքը) նորոգեցին։

10. Վարպետը (պատրաստականությամբ, պատրաստակամությամբ) օգնեց մեզ։

21.11.18

1. Ո՞ր շարքի բոլոր բառերում է գրվում ձ.

1) արձակ, բարձր, փոցխ, ընթացք

2) արցունք, դեղձան, փորձ, արձան

3) բարձ, դերձակ, հարձակվել, դաղձ

4) դեղձանիկ, պախուրց, օձաձուկ, վրձին

2. Ո՞ր շարքի բոլոր բառերում է գրվում ղ.

1) զմրուխտ, դրախտ, դեղձ, աղքատ

2) կխտար, պանդուխտ, վախճան, գաղտնի

3) բախտ, թղկի, բողկ, խրոխտ

4) սանդուղք, խեղդել, շաղկապ, եղբայր

3. Ո՞ր շարքի բոլոր բառերում է գրվում ր.

1) քաշկռտել, փարթամ, հուռթի, քառասուն

2) արթուն, արհամարհել, կրծել, եղերական

3) կոխկրտել, կտրտել, պառկել, գրգիռ

4) մրմուռ, բարբառ, գառնուկ, խրճիթ

4. Ո՞ր շարքի բոլոր բառերում է գրվում օ.

1) մեղմօրոր, հանրօգուտ, ոսկեզօծ, անօդ

2) այսօր, անօթ, օրեցօր, առողջ

3) ապօրինի, օրըստօրե, վատորակ, հայորդի

4) բարորակ, արագոտն, ամենօրյա, պարզորոշ

5. Ո՞ր բառում տողադարձի սխալ կա.

1) կրկնել

2) դասագրքեր

3) արագընթաց

4) արդյոք

6. Ո՞ր շարքի բոլոր բառերի բաղադրիչներն են միասին գրվում.

1) քաջառողջ, փութեռանդ, ասուլիս, տարեցտարի

2) քարոզարշավ, տեղիցտեղ, հետկանչել, թելասեղ

3) տունտեղ, փոխզիջում, կրակմարիչ, ձայնծպտուն

4) ժամպատարագ, թոռնորդի, գլուխհանել, ծովիցծով

4.Մեկ  բառով բացատրի՛ր տրված  դարձվածքները և կազմի՛ր նախադասություններ   դարձվածքներով.

Գլուխ բերել,  լեզու առնել, օձի լեզու թափել

5. Գրի՛ր  տրված բառերին  մեկ հոմանիշ, մեկ հականիշ:

Քնքուշ –

Տամուկ-

Պայծառ –

Աղքատ –

Հպարտ —

 1.Կետերը փոխարինի՛ր կրկնակ բաղաձայններով:

ճռռալ, բ..ալ, ֆշշալ, թշշալ, ուղղակի, ուղղանկյուն, Ա..ա, Է․․ա, թռչու..եր, հենարա..եր, ի..սուն, ի..ական, օ..ան, ե..որդ, չո..որդ, տա..ական, տա..ալուծել, անդո.., բե..ի, մ..կածուփ:

2. Կետերի փոխարեն գրի՛ր մ կամ ն (որ դեպքում է ն գրվում):

Անբնական, ամբիոն, ամբոդջ, ամպամած, անպայման, զամբյուղ, անբասիր, ամփոփել, անփոփոխ, անպետք, ամբարել, ամբարտավան:

3.Բաց թողնված տառերր լրացրո՛ւ:

  «Օ.ային ամրոց» արտահայտությունը նշանակում է անպտուղ եր.ակա․ություն, իզուր երազան., անիրագործելի պլա..եր: Այդ արտահայտությունը վերագրում են քրիստոն..կան քարոզի. Ավգուստիանոսին, որն իր աշխատությու..երից մեկում խոսում է օ.ային շինարարության մասին: Հետագա.ում մարդի. այդ արտահայտությունը գործածում են ձ.ափոխված` «Օ.ային ամրոց» ձ.ով:

4. Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ:

 Մեռ.ալ ծովի ջուրն այնքան աղի է, որ այնտեղ ոչ մի կեն.անի .ակ չի կարող ապրել: Ար.մտյան Աս. այի տո.ակեզ անանձր. կլիմա.ի պատ.առով ան.դ.ատ շատ ջուր է գոլորշ.անում ծովի մակեր.ույթից, իսկ լուծվա. աղերը մնում են ծովում ու մեծացնում ջրի աղ.ությունը: Ծովում խորանալուն զուգ.նթաց` աղիաթյու.. աճում է: Աղերը Մեռ.ալ ծովի քա.որդ մասն են կազմում, նրա մեջ աղերի ըն..անուր քանակը քա.ասուն միլ..ն տո..ա է

5. Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ:

Ամերիկ.ան մի ակու.բում, որտեղ երա..տությունն ան.ա.ար որոտում է, կարելի   է անդո.. գտնել: Ա.տոմատի մե. տասը ցենտ են գցում, և այն երեք րոպ.ով անջատվում է: Տասը ցենտը քիչ չ., բայց ինչքա՜ն հաճելի է. թվում այն անդո..ը, որի համար անձա.բ կանխիկ վճա.ել ես: Հազար ին. հար.ուր հի.ունին. թվին ամերիկ.ան ռադ..ն մի անսովոր հաղոր.ում տվեց: Ունկ.դիրների ուշադրությանը ներկա.ացրին մի լուր` աղմուկի դեմ պայ.արող կազմակերպություն ստեղծելու մասին, ու ընդ.ուպ մինչ. տասնհինգ .ոպեանոց հադոր.ման վեր.ը տ.ող լռություն:

  6. Բաց թողնված տառերը լրացրու՛:

      Մար.ուն իր ամբո.. կյան.ում ուղեկցում է ձայնը: Մար.ը բացար.ակ լռության պայմա..երում վատ է զգում. նրան պատում է  երկ..ղի ու անհարմարության զգացում: Բացար.ակ լռությունը խա.արում է մար.ու ն..րդային համակարգն այնպես, ինչպես և անվեր. աղմուկը: .րոտը, հրաբու.ների ձայնը, ծովային մ..իկները և այլ աղմուկներ անհանգստացնում են մարդուն: Կան բնական աղմուկներ .լ, ինչպես թռ.ու..երի դայլայլը, ա..յուրների կարկաչ..նը, ծովի ալիքների համ.նթաց ճողփ..նը, հաճելի են մար.կանց համար, բարերար են ներգործում նրանց ն..րդային համակար.ի վրա: Տհաճ աղմուկը քայքայում է մար.ու առո..ությունը: Աղմուկի հետ են կապվում լսողության կորուստը, ն..րդահոգեկան հիվանդությու..երի աճը, ֆիզիկական և մտա.որ ըն.ունակություն..երի նվազումը:

 ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔ 1.

Լրացնել տեքստում բաց թողած տառերը.

Լենկթեմուրը ներխուժել էր Հայաստան: Բա__բերները նրան հայտնեցին, որ մոտակայքում մի ու__տատեղի կա, որտեղ գտնվում է հայոց յոթ ու__տաբեռանոց ադամանդը: Կաղ զավ__իչի ախորժակը գ__գռվեց. նա արշավեց դեպի սր__ավայրը: Բայց հենց մոտեցան վանքին, Լենկթեմուրի զինվորներն սկսեցին ցավերի մեջ գալարվել ու մեռնել: Բռնակալը հասկացավ, որ այն գերբնական զ__րություն ունի: Առանց հա__շտակելու որև__ բան՝ նա հա__շտապ հեռացավ:

ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔ 2.

Ընդգծել այն բառերը, որոնք գրվում են մեծատառով.

ա/ Բոլոր հայ մանուկները սիրում են մեծ գրող Հովհաննես Թումանյանի հեքիաթները՝ «ՉԱԽՉԱԽ ԹԱԳԱՎՈՐ», «ՔԱՋ ՆԱԶԱՐԸ» ԵՎ ԱՅԼՆ:

բ/ ՓԱՅՏԱԿԱՐԱՆԸ ՄԵԾ ՀԱՅՔԻ ՏԱՍՆՄԵԿԵՐՈՐԴ ՆԱՀԱՆԳՆ ԷՐ ԿՈՒՐ ԵՎ ԵՐԱՍԽ ԳԵՏԵՐԻ ՍՏՈՐԻՆ ՀՈՍԱՆՔԻ ՇՐՋԱՆՈՒՄ:

գ/ ՄԻՋՆԱԴԱՐԻ ՀԱՅ ԻՄԱՍՏԱՍԵՐ ԳՐԻԳՈՐ ՏԱԹԵՎԱՑԻՆ ԾՆՎԵԼ Է ՎԱՅՈՑ ՁՈՐՈՒՄ, ԱՇԱԿԵՐՏԵԼ Է ԿԱՐԿԱՌՈՒՆ ԳԻՏՆԱԿԱՆ, ՈՒՍՈՒՑՉԱՊԵՏ ՀՈՎՀԱՆ ՈՐՈՏՆԵՑՈՒՆ:

դ/ ՀԻՆԱՎՈՒՐՑ ՀԻՇԱՏԱԿՆԵՐՈՎ ՀԱՅՏՆԻ ԱՂԹԱՄԱՐ ԿՂԶԻՆ ՏԱՐԱԾՎՈՒՄ Է ՎԱՆԱ ԼՃԻ ՀԱՐԱՎԱՐԵՎԵԼՅԱՆ ՄԱՍՈՒՄ, ՆՐԱ ԴԻՄԱՑ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՏԱՎՐՈՍ ԼԵՌՆԱՇՂԹԱՅԻ ՄԱՍ ԿԱԶՄՈՂ ԿԱՊՈՒՏԿՈՂ ԼԵՌՆ Է:

ե/ ԳՐԻԳՈՐ ԶՈՀՐԱՊԸ ԿԱՆԳ ԱՌԱՎ ԳՐԱՍԵՂԱՆԻ ՄՈՏ ԵՎ ՀԱՅԱՑՔՆ ՈՒՂՂԵՑ ԷԴԳԱՐ ՇԱՀԻՆԻ «ՓԱՐԻԶՈՒՀԻՆ ԿԱՌՔՈՒՄ» ՆԿԱՐԻՆ ԵՎ ՍԿՍԵՑ ԽՈՐՀԵԼ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՃԱԿԱՏԱԳՐԻ ՄԱՍԻՆ:

 ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔ 3.

Սյունակներից առանձնացնել և կողք կողքի գրել հոմանիշ բառերը (հոմանիշների եռյակ).

1. պաշտել 1. ապականել 1. ոգեշնչել 2. թևավորել 2. ալեկոծվել 2.մեծարել 3. պղծել 3. երկրպագել 3. վշտակցել 4. ծփալ 4. ցավակցել 4. արատավորել 5. կարեկցել 5.գոտեպնդել 5. ծածանվել ________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔ 4.

Կազմել տրված գոյականների հոգնակի թիվը.

ոտնաձայն ____________________ հեռագիր______________________ պատմագիր ____________________ հրացան_______________________ կին___________________________

ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔ 5.

Ընդգծել ածականի գերադրական աստիճանի օրինակները.

թեթևագույն, ծղոտագույն, վարդագույն, առավելագույն, մոխրագույն, ազնվագույն, ժանգագույն, հազարագույն, լավագույն, գերագույն:

ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔ 6.

Սյունակներում առանձնացնել որակական և հարաբերական ածականները. արևելյան, ջանասեր, բարձր, լեռնային, մարդկային, գեղեցիկ, լուսեղեն, օդային, հմուտ, կույր, հավասար, ձրի, հղի, ճաղատ, մերկ, տկլոր, օժանդակ:

ՈՐԱԿԱԿԱՆ ԱԾԱԿԱՆՆԵՐ

ՀԱՐԱԲԵՐԱԿԱՆ ԱԾԱԿԱՆՆԵՐ

ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔ 7.

Ո՞ր նախադասության մեջ հատուկ անվան գրությանսխալ կա․

1․ Մխիթար Հերացին գիտական և բժշկական գործունեություն է ծավալել կաթողիկոսանիստ Հռոմկլա ամրոցում։

2․ Մեր պատկերասրահում է գտնվում Հովհաննես Այվազովսկու«Նոյն իջնում է Արարատից» կտավը։

3․Երուսաղեմի մատենադարանում են գտնվում հայկական ձեռագիր շատ մատյաններ։

4․ Մեծ Հայքի նշանավոր նահանգներից է փոքր Սյունիքը կամ Արցախը։

ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔ 8.

Տրված թվականները գրել բառերով. 910___________________________________________________________________________________ 1899__________________________________________________________________________________ 1600005______________________________________________________________________________ XXV________________________________________________________________________________ 61-րդ

ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔ 9. Կազմել նախադասություն՝ չխախտելով տրված բառերի հերթականությունը.

ա/ Մութ, գիշեր, խորհրդավոր, լռություն, խախտել, միայն, եղեգներ, խշշոց: ________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ բ/ Աննա, անհանգիստ, սիրտ, թպրտալ, անորոշ, հուզմունք, ու, երջանկություն: ________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ գ/ Հանկարծ, անծանոթ, գեղեցկուհի, հայացք, պատահմամբ, հանդիպել, Հունանյան, հայացքին: ________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________ դ/ Գյուղ, աղբյուր, մոտ, թխկի, տակ, միայնակ, կանգնել, Մարան: 4 ________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________ ե/ Մասիս, գագաթ, փայլփլել, ոսկեվառ, շող, որոնք, աչք, շլացնել: ________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________

22.10.18

Փոխադրություն

Զղջում

Ձմռան մի գիշեր մնացինք մի Վեդիում որսորդի տանը երեխաները հետաքրքրվեցին և հարցրեցին թե ինչու է նրա դեմքը փակ որսորդը հանեց իր վիրակապը և բոլորը զարմացան նրա կես դեմքը չկար իսկ աչքի տեղը խորը ծակ։ որսորդը սկսեց պատմել մի պատմություն նա ասաց որ նա վազում էր աղվեսի ետևից և ընկավ փոսը։ Փոսից նա նկատեց կարմիր գույնի աչքեր որոնք նայում էին նրա վրա դա օձ էր նա իջավ փոսը գլուխը դրեց նրա ոտքերին և բոլոր մարմնով պարկեց նրա վրա նա զարմանքով սկսեց նուրբ շոյել և նրա սառնությունից նրա մարմինը շաքաղվեց մի քանի րոպե հետո նա գնաց։ Նա փորցեց դուրս պրծնի այդ ծակի մեջից բայց անհույս բռնվելու տեղ չկար։ 2 ժամ հետո նա լսեց ձայն նկատեց օձին որի բերանի մեջ սատկած նապաստակ էր նա նայում էր նապաստակին հետո ինձ ասելով որ դա իմն է։ նա մտածեց կրակ վառի և նրա վրա եփի բայց մտածեց բա ինչ կմտածի տերը։ նա կրակ վառեց  և եբեց, նա մի մասը կերավ միուսը թողեց օձին և այդպես նրանք ընկերացան մի քանի օր հետո նա ծառավից սկսեց գոռալ լացել և փորձել դուրս գալ հարևվանը զարմանքով նայում էր նրան։ հետո պոչը իջացրեց ներքև և դուրս պրծավ այդ ծակից նա շոյում էր օձին պաչպչվում շնորհակալություն մաղթում։ նրանք երկուսով գնացին գյուղ և բաժամվեցին։ հետո եկան օձ բռնողները և լսելով նրա պատմությունը ասեցին ցույց տա թե որտեղ է այդ ծակը սկզբում նա չհամաձայնվեց բայց երբ խոսքը եկավ փողին նա համաձայնվեց։ նա ճանապարհին վատ էր նրան զգում բայց մտածում էր նա կենդանի է ինչի եմ նեղվում հետո երբ հասան տեղ նրանք տարբեր քարերով հանեցին օձին և տեղադրեցին վանդակի մեջ։ օձը նկատեց նրան սկզբում զարմացած էր հետո սուր աջքով նայեց նրա վրա և թքեց նրա դեմքին նա ասաց որ այդ օրվանից հետո նրա մաշկը բորբոսնում էր ու վերջում ընկավ։

17.10.18

ԺԳ) Եւ լուեալ Արտաշիսի զայսպիսի իմաստութեան բանս` գնաց յեզր գետոյն. Եւ տեսեալ զկոյսն գեղեցիկ, եւ լուեալ ի նմանէ բանս իմաստութեան` ցանկացաւ կուսին: Եւ կոչեցեալ զդայեակն իւր զՍմբատ` յայտնէ նմա զկամս սրտի իւրոյ, առնուլ զօրիորդն Ալանաց ի կնութիւն իւր, եւ դաշինս եւ ուխտս հաստատել ընդ ազգի քաջացն, եւ զպատանին արձակել ի խաղաղութիւն: Եւ հաճոյ թուեցեալ Սմբատայ, յղէ առ արքայն Ալանաց` տալ զտիկին օրիորդն Ալանաց զՍաթենիկ ի կնութիւն Արտաշիսի: Եւ ասէ արքայն Ալանաց.

Եւ ուստի՞ տացէ քաջն Արտաշէս

Հազարս ի հազարաց եւ բիւրս ի բիւրուց

Ընդ քաջազգւոյ կոյս օրիորդիս ալանաց:

Կարդա այսպես.

զկամս                 - ըզկամըս

զտիկին               - ըզտիկին

զՍմբատ             - ըզՍմբատ

զՍաթենիկ         - ըզՍաթենիկ

լուեալ                 - լվյալ

իմաստութեան - իմաստության

տեսեալ               - տեսյալ

կոչեցեալ            - կոչեցյալ

զդայեակն          - ըզդայյակն

թուեցեալ           - թվեցյալ

յեզր                     - հեզր

յայտնէ                - հայտնե

յղէ                        - հղե

գետոյն                - գետույն

զկոյսն                - ըզկույսըն

բիւրս                   - բյուրս

բիւրուց               - բյուրուց

ի կնութիւն         - ի կնություն

ի խաղաղութիւն -  ի խաղաղություն

իւր                       - յուր

իւրոյ                    - յուրո

քաջազգւոյ         - քաջազգվո

Բառարան

ուստի՞    - որտեղի՞ց

տացէ      - տա, կտա, պիտի տա, տալու է (ո՞րը կընտրես այս նախադասությունը փոխադրելիս)

ի բիւրուց     - բյուրերից (տասը հազարներից)

ընդ քաջազգւոյ կույս օրիորդիս ալանաց - ալանաց քաջազգի կույս օրիորդի փոխարեն

Թխկի, բուրդ, եղրևանի, մատյան, գրանիշ, բնույթ, ծնունդ, լորիկ, լորենի, դստրիկ, արոս, արոսենի, չվացուցակ, բնօրրան, աստղածաղիկ, պատվանդան, քննաշրջան, բարդի, հանդուգն, արհամարհանք, այրի, աթոռ, նոռջի,

1.          ԶԱՄԵՆԱՅՆ ԶՈՐ ՄԻԱՆԳԱՄ ԿԱՄԻՋԻՔ՝ ԹԷ ԱՐԱՍՑԵՆ ՁԵԶ ՄԱՐԴԻԿ՝ Ա՛ՅՆՊԷՍ ԵՒ ԴՈ՛ՒՔ ԱՐԱՐԷ՛Ք ՆՈՑԱ:

ԶԱՄԵՆԱՅՆ- ԱՅՆ ԱՄԵՆԸ

ԿԱՄԻՋԻՔ-ՑԱՆԿԱՆԱՔ

ԱՐԱՍՑԵՆ-ԱՆԵՆ

ԱՐԱՐԷ՛Ք-ԱՐԵՔ:

Այն ամենը զոր միանգամ ցանկանաք թե անեն Ձեզ մարդիկ այնպես և դուք արեք նրանց։

2. ՄԻ՛ ԴԱՏԻՔ՝ ԶԻ ՄԻ՛ ԴԱՏԻՑԻՔ:  ԶԻ ՈՐՈՎ ԴԱՏԱՍՏԱՆԱՒ ԴԱՏԻՔ՝ ԴԱՏԵԼՈ՛Ց ԷՔ. ԵՒ ՈՐՈՎ ՉԱՓՈՎ ՉԱՓԷՔ՝ ՉԱՓԵՍՑԻ՛ ՁԵԶ: ԶԻ՞ ՏԵՍԱՆԵՍ ԶՇԻՂ  ՅԱԿԱՆ ԵՂԲԱՒՐ ՔՈՅ, ԵՒ Ի ՔՈՒՄ ԱԿԱՆ ԶԳԵՐԱՆԴ Ո՛Չ ՆՇՄԱՐԵՍ: ԿԱՄ ԶԻԱ՞ՐԴ ԱՍԵՍ ՑԵՂԲԱՅՐ ՔՈ. ԹՈՂ ՀԱՆԻ՛Ց ԶՇԻՂԴ ՅԱԿԱՆԷ ՔՈՒՄՄԷ. ԵՒ ԱՀԱՒԱԴԻԿ Ի ՔՈ՛ՒՄ ԱԿԱՆԴ ԳԵՐԱ՛Ն ԿԱՅ: ԿԵ՛ՂԾԱՒՈՐ՝  ՀԱ՛Ն ՆԱԽ ԶԳԵՐԱՆԴ ՅԱԿԱՆԷ ՔՈՒՄՄԷ, ԵՒ ԱՊԱ՛ ՀԱՅԵՍՑԵՍ ՀԱՆԵԼ ԶՇԻՂՆ ՅԱԿԱՆԷ ԵՂԲԱՒՐ ՔՈՅ:

ՄԻ՛ ԴԱՏԻՔ՝-ՄԻ ԴԱՏԵՔ

ՄԻ՛ ԴԱՏԻՑԻՔ-ՉԴԱՏՎԵՔ

ԴԱՏԵԼՈ՛Ց ԷՔ-ԴԱՏՎԵԼՈՒ ԵՔ

ՅԱԿԱՆ-ԱՉՔՈՒՄ

ԶԻԱ՞ՐԴ-ԻՆՉՊԵ°Ս

ԹՈՂ ՀԱՆԻ՛Ց-ԹՈՂ ՀԱՆԵՄ։

1.   Ո՞վ էր Քուչակը. կենսագրական ակնարկ։

2.   Ե՞րբ էր ստեղծվել Քուչակին վերագրված հայրենները. դրանց

3.   հեղինակների հարցը։

4.   Որո՞նք են սիրո հայրենների ներքին բովանդակային առանձնահատկությունները։

5.   Ի՞նչ են արտահայտում պանդխտության հայրենները։

6.   ինչպե՞ս է բնորոշել Չարենցը Քուչակին: Ձայնագրություններ, տեսագրություններ:

7.    Բացօթյա ընթերցումներ։

8.   Պատրաստել մեդիափաթեթ։

9.   Անգիր սովորել «Ես աչք ու դու լույս հոգի», «Երբ սերն ի աշխարհս եկավ», «Քանի ու քանի ասեմ»բանաստեղծությունները:

Ես աչք ու դու լոյս, հոգի,

առանց լո՛յս՝ աչքըն խաւարի.

Ես ձուկ ու դու ջուր, հոգի,

առանց ջո՛ւր՝ ձուկըն մեռանի.

Երբ զձուկն ի ջըրէն հանեն

ւ’ի այլ ջուր ձըգեն, նայ ապրի,

Երբ զիս ի քենէ զատեն,

քան զմեռնելն այլ ճար չի լինի:

——————————————

Երբ սերն ի յաշխարս եկավ, եկավ իմ սիրտս բնակեցավ.

Հապա յիմ սրտես ի դուրս` յերկրէ յերկիր թափեցավ.

Եկավ ի գլուխս ելավ, ի ըղեղս ելավ թառեցավ:

Աչիցս արտասուք ուզեց, նա արյուն ի վար վաթեցավ:

——————————————————

Քանի՜ ու քանի՜ ասեմ,

վարդ մի՛ սիրեր, փուշ ունի,

Գընա՝ մանուշակ սիրէ,

փուշ չունի, անուշ հոտ ունի,

Վարդըն բացուած մի՛ սիրեր,

որ գայ ի ծոցըդ թառամի,

Վարդըն պուլպուլիկ սիրէ,

որ գայ ի ծոցըդ ու բացուի:

——————————————

Գինի

Կար մի թագավոր նա մի տղա ուներ նա շատ ալարկոտ էր և շատ էր սիրում գինի կոնծել։ նա ամեն օր գալիս էր խմած և մեկմեկ մեկի շալակին։ մի օր նրան հրավիրեցին մի գինարբուք։ նա այդ օրը մոլորվեց և մահացավ աղբանոցում։ հաջորդ որը թագավորը հրաման տվեց որ դադարեն խաղող տնկել և գինի սարքել։ մի գյուղում մի տղու մայրը իր նկուղում գինի էր պահում և ամեն առավոտ և երեկո տալիս էր որդուն։ մի օր նրանց վրա հարձակվեց մի առյուծ և տղան նրան սպանեց։ Թագավորը լսելով այդ լուրը ասեց կանչել այդ մարդուն ով որ սպանել է իր առյուծին և խոստացավ որ ոչինչ չի անի։ Թագավորի մոտ եկան մայրիկը և երեխան և մայրիկը պատմեց որ նրա նկուղում գինի կար և նա ամեն առավոտ և իրիկուն տալիս էր նրա   որդուն Թագավորը սկսեց վշտանալ և հաջորդ որը հրաման տվեց որ նորից սկսեն խաղող տնկեն գինի սարքեն հնձան սարքեն բայց խմել այնպես որ առյուծ սպանեն այլ ոչ թե աղբանոցում մեռնել։

• Արտագրե՛լ նախադասությունները՝ փակագծերում տրված գոյականները անհրաժեշտ հոլովով, առումով և թվով գրելով համապատասխան տեղերում։

1. Սարի գագաթից երևում էին մոտակա գյուղը. բոլոր տները, իսկ ճերմակ մշուշի մեջ նշմարվում էր մեկ այլ գյուղ։

2. Ասֆալտապատ ճանապարհով սլացող մեքենան կանգ առավ ճամփեզրի ցայտաղբյուրի մոտ, և մեքենայից ելավ վարորդը՝ մի ալեհեր մարդ։

3. Մեր շուրջը սփռված դաշտերում երևում էին աշխատող մարդիք, որոնք երբեմն հայացքներ են ուղղում էին մեր կողմը։

4. Այդ հինավուրց ձեռագրում արժեքավոր տեղեկություններ  կային, որոնք խիստ հետաքրքրեցին գիտաժողովի մասնակցող մասնագետներին։

5. Ամբողջ օրը աշխատած վարպետն գործն ավարտել էր, և հիմա գոհունակությամբ նայում էր իր աշխատանքի արդյունքին։

6. Գեղարվեստական նոր ֆիլմի ցուցադրումը ավարտվել էր, և հանդիսատեսը խումբ-խումբ ելնում էին դահլիճից։

7. Նրա աշխատանքի փողոցի մոտ գտնվող վայրում վերջերս նոր խանութ է բացվել, որտեղ վաճառվում են բազմազան իրեր։

8. Աստղերը մեկ-մեկ մարում էին երկնքում, փչում էր վաղորդյան սառը քամին, և լիճը, թեթև ծփանքով արթնանում էր ուշ աշնան երկար գիշերվա նիրհից։

9. Երկրորդ կուրսի ավագը բերել էր հաջորդ քննության հարցաշարը, և տարբեր շարքերում նստած ուսանողները դասագրքից որոնում էին հարցերին վերաբերող թեմաները և տետրում նշում էջերը։ (քննության, դասագիրք, կուրս)

10. Վերջերս կազմակերպված մրցույթին մասնակցեցին արվեստի դպրոցի սովորող շատ երեխաներ, որոնց աշխատանքներն արժանացան տարբեր մրցանակների։

1.Առաջադրանք

1. Արձակ, բարձր, փոցխ, ընթացք:

2.արցունք, դեղձան, փորձ, արձան:

3.բարձ, դերձակ, հարձակվել, դաղձ:

4.դեղձանիկ, պախուրց, օձաձուկ, վրձին։

2.Առաջադրանք

Զմրուխտ, դրախտ, դեղձ, աղքատ,

Կխտար, պանդուխտ, վախճան, գաղտնի։

Պլան 1

1.Չքավորի գտած իրը

2.Թագավորն էլ է ուզում տեսնել իրը։

3.Թագավորը ուզում է գնել այդ իրը։

4.Գանձապետը փորձում է կշռել իրը

5.Շատ իմաստունները գլխահատ են լինում

6.Մարդու աչքը կշտանում է հողով

Մարդու աչքը

Մի գեղացի փողոցի մեջտեղը գտավ մի իր, փոքր ու փափուկ։ Գյուղացին գնաց գնաց տուն և ցույց տվեց կնոջը, բայց նա ոչինչ չհասկացավ տարավ հարեվանի մոտ, բայց նա ոչինչ չհասկացավ։ Լուրերը շատ շուտ տարածվեց ամբողջ աշխարհով և հասավ թագավորին թագավորը ասաց, որ գտնեն այդ մարդուն և բերեն նրա մոտ։ մի քանի ժամ հետո գտան այդ գյուղացուն և բերեցին թագավորի մոտ։

Գործնական քերականություն

1.Փակագծերում տրվածներից ընտրել այն բառը, որը փոխաբերական իմաստով կլրացնի տողասկզբի բառին։

1. առվակ մոլորված

2. ժայռ մտախոհ

3. ծաղիկ ժպտուն

4. փողոց ուրախ

5. սենյակ հյուրընկալ

6. հուշարձան հպարտ

7. բերդ կիսավեր

8. ցայտաղբյուր զվարթ

9. ամպ ճերմակ

10. գիրք իմաստուն

2. Տրված բառերից առանձնացնե՛լ հոմանշային 10 զույգ։, հուզիչ , դեղձան, , , սնապարծ,:

Հսկայական- վիթխարի

Ողորկ- հարթ

Դատարկել- պարպել

Անպտուղ- ստերջ

Դժվար- խրթին

Հմայիչ- դյութիչ

Խոնավ- տամուկ

Գովել- դրվատել

Բիլ- ծավի

Ժողովել- հավաքել

3.Տրված բառերից առանձնացնե՛լ հականշային 10 զույգ

Փութաջան, , դալար, ծույլ, ուսյալ, երկչոտ, հինավուրց, , , անջրդի, , ինքնահավան, նոսր, ողորկ, հեռավոր, , խորդուբորդ, ջրարբի, համարձակ, , տգետ, հմուտ, , թանձր, ։

օրինական- ապօրինի

անբասիր- արատավոր

գագաթ- ստորոտ

ամպոտ- ջինջ

4. Ընդգծել  հոդակապ ունեցող բառերը։

Հյուրախաղ, շաքարավազ, տնամերձ, օձաձուկ, լայնարձակ, մրգահյութ, փորձանոթ, հողագունդ, արծաթագործ, լուսարձակ, նախշազարդ, ալրաղաց, հայազգի, ծաղկափոշի, նույնարմատ, ծառատունկ, լողավազան, հորդաբուխ,

քարածուխ, գառնարած, մեղվաբույծ, ժամագործ, դիմաքանդակ, ծաղկաման, սալահատակ, հորդառատ, մեծարժեք, միջանցիկ, եռավանկ, լեռնաշխարհ, դրամարկղ, կավահող, երկանդամ, քաղցրահամ, սրատամ, ժպտադեմ,

հիշարժան, շաքարաման, գորգագործ, զովաշունչ, ցուցահանդես, քարանձավ, ջրագռավ, լուսամուտ, զբոսավայր, հացաթխում։

***************************************************************************************************************************

1.Լրացրե′ք բաց  թողնված տառերը,  երկհնչյունները:

Ելև-ջ,  վայր-ջք,  առ-րյա, բար-րություն,  խոչ-նդոտ, մերթ-նդմերթ,   հն-աբան, մանր-աբանություն,   կիրակն-րյա, լուս-նկա, պարզ-կա,   կրթ-ջախ, մեղմ-րոր, մեղմ-րեն, քնքշ-րեն,   խավ-ար, մատ-ան, փաս-ան, հր-ա, ինքն-ստինքյան:

2.  Հետևյալ համանուններով կազմե′ք նախադասություններ:

Անարգել,   հոտ, գոլ,   գունդ:

3.Գրեցե′ք   մեկ հոմանիշ,  մեկ հականիշ տրված բառերի համար:

Կեղծավոր –

Կարծր –

Քնքուշ –

Ծածուկ –

Մոլեգին —

4.Դարձվածքների  իմաստները գրեցե′ք  մեկ բառով:

Ոտքերն  ընկնել,  ոտքից գլուխ,   ճակատը պարզ, ծաղիկ  հասակ, արյունը գլխին խփել,   սիրտ առնել, քամի  անել:

5.Կազմե′ք   վեց բառ քար  արմատով:

6.Կազմե′ք   վեց բառ –վածք  ածանցով:

********************************************************************************************************************

Որտեղ անհրաժեշտ է, գրիր կրկնակ տառ.

1)   տ-ալ, կ-անք, ծաղկափ-իթ, լուսա-իկ

2)   ու-ամիտ, ծառու-ի, ա-ահայր, ըն-իմանալ

3)   Հե-ադա, Աքի-ես, Հո-անդիա, Վիե-նա

4)   ֆի-ական, խ-ալ, հե-երգություն, բա-ադ

5)   ի-սունական, բու-այական, բնօ-ան, մ-կահավ

6)   ճռճ-ալ, միատա-, վշտա-ուկ, այ-ենական

*********************************************************************************************************************

Ուղղիր տեքստում  ուղղագրական սխալները .

Անթափանց, սռթսռթացնող խոնավությամբ թաթաղված էր օդը: Ցուրտ գիշերով Օխոտյան ափի ողջ երկայնքով մղվում էր երկու ընբոստ տարերգի անհաշտ ընբիշային պայքարը. Ցամաքը խոչնդոտում էր ծովի առաջընթացը, ծովը չէր դադարում անընդհատ ցամաքի վրա հարձակվելուց, մակնթացությունից:

Որ  բառերում անհրաժեշտ է,  գրիր յ:

1. Իսրա-ել, Կարո-ի, մի-ություն, կրի-ա

2. հա-ելի, Ռաֆա-ել, գա-իսոն, ն-արդ

3. բամ-ա, վերարկու-ի, ծի-ածան, երգե-ի

4. միմ-անց, օվկ-անոս,  միլ-արդ, ժան-ակ

Ո՞ր շարքի բոլոր բառերն են գրվում գծիկով:

ալ(կարմիր), բուք(բորան), դեփ(դեղին), կողք(կողքի)

վերև(ներքև), դեմ(դիմաց), դեսից(դենից), մանր(մունր)

գիշեր(ցերեկ), ոչ(ոք), ստեպ(ստեպ), տուն(թանգարան)

ժամ(պատարագ), գնացող(եկող), պատեհ(անպատեհ), առոք(փառոք)

Որտեղ անհրաժեշտ է, գրիր մեծատառով:

1. խրիմյան հայրիկն ասաց, որ վաղը ևեթ կկարգադրի, որ մասիսի հողից, երասխի ջրից ու հայաստանի ծաղիկներից մի քիչ վերցնեն և ուղարկեն վենետիկ:

2. հայաստանի գրեթե բոլոր քաղաքները` վան, բագավան, կարին, երվանդաշատ, վաղարշապատ, նախիջևան, արտաշատ, բռնված էին պարսից զորքով

3. վրաց միհրդատ թագավորը վարդանի համհարզին ընդունեց պալատի վեհաշուք դահլիճում թարգմանի ներկայությամբ:

*********************************************************************************************************************

1.      Ամբողջացնել նախադասությունները:

ա) Քանի որ կենսուրախ և կատակասեր մարդ էր, ……:

բ)  Ուզում եմ ձեզ այն պահին տեսնել,……..:

գ)  Անցել էր ընդամենը երկու-երեք տարի,…….:

դ) Թեև հայրն արդեն ծերացել էր,………:

ե) Ով իր նպատակը լավ է պատկերացնում,……..:

2.      Մարդ, ձեռ, հույս, ջուր  արմատներով նոր բառեր կազմել` դրանք ունենալով բառամիջում, բառասկբում, բառավերջում:

3.      Ուղղել սխալները:

Վախում եմ, բազմիցս անգամ, նորից եմ կրկնում, սպասեցնել տվեց, ուրիշ այլ մարդիկ, խոսքը քեզ է վերաբերվում, վիճվել, կապնվել, ուտացնել, խոսա, կարմրացնել, խոստովանվել:

4.      Կետադրել ավանդազրույցը:

Ասում են թե հենց մի փշուր հաց է գետնին ընկնում  երկնքից մեզ համար անտեսանելի հրեշտակ է իջնում և կանգնում հացի փշուրի վրա որպեսզի այն ոտնատակ չընկնի չպղծվի: Այնպես որ իմացեք գետնին ընկած բոլոր փշուրների վրա մի-մի հրեշտակ է կանգնած: Քանի որ դա շատ դժվար է և հոգնեցուցիչ մարդիկ պետք է հրեշտակներին օգնության շտապեն  հացը գետնից վերցնեն ու մի բարձր տեղ դնեն:

Հացը գետնին գցելը մեղք է քանի որ այն թոնիր է մտել մաքրվել սրբացել:

*************************************************************

1.Հետևյալ բառերի տառերի վերադասավորումով կազմել նոր բառեր. մշակ, ափսե, սրահ, ժանր, վիճակ, ագռավ, վտակ, մկրատ, պարկ, վկա:

2.Շարքում առանձնացրեք այն բառերը, որոնցում հնչյունափոխված արմատներ կան: Վերականգնեք անհնչյունափոխ ձևերը:

Մամռապատ,  արիակամ, ջրային, լծկան, հնչերանգ, մայրաբար, իջնել, համբուրել, ընձուղտ, չարագույժ, բուժակ, սրտատրոփ, սրընթաց, մեղմօրոր, գունանկար,օրրան, մթնշաղ, կիսադեմ, զինվոր, դրամատուն, հունական, օրինավոր,  բրդատու, արևածաղիկ, զուգապար:

***********************************************************************************

1.Ընդգծիր այն բառերը, որոնցում կա

   -ակ վերջածանցը:

Մահակ, սոխակ, գնդակ,բանակ, գիտակ, գրտնակ, բռնակ, կատակ, թիակ, հատակ, սահնակ, վահանակ:

— որդ վերջածանցը:

Հինգերորդ, անձրևորդ, դիտորդ, որսորդ, չորրորդ, առաջնորդ, երիզորդ, վարորդ, գնորդ:

-ուկ վերջածանցը:

Բազուկ, մժղուկ, ձագուկ, մանուկ, բամբուկ, թզուկ, տաղտուկ, հորթուկ, քերուկ:

-գին վերջածանցը:

Էժանագին, գլխագին, ուժգին, ցավագին, փրկագին, սրտագին, թախանձագին, թանկագին:

-եղ վերջածանցը:

Ասեղ, զորեղ, տաշեղ, գունեղ, մարմնեղ, պղպեղ, համեղ, տունուտեղ:

2. Բառաշարքում առանձնացնել հոմանիշ բառերի վեց զույգ:

ա) Գոտեմարտիկ, բերկրանք, դշխո, գորով, սեթևեթանք, երաշխիք, հրճվանք, ըմբիշ, նազանք, խանդաղատանք, թագուհի, գրավական:

բ) Արահետ, երասան, անրջանք, հարգանք, դրախտ, աղջամուղջ, սանձ, իրիկնաշաղ, երազանք, շավիղ, եդեմ, ակնածանք:

*************************************************************************************************

Փակագծերում գրված բառը գրի´ր պահանջվող ձևով:

(Իրադարձություններ) աոավել հարուստ, ճամփորդություններից մեկը կապված է հանիրավի մոռացված Լա Կոնդամինի (անուն) հետ: Այդ ֆրանսիացին (արկածներ) լի իր կյանքն սկսեց որպես զինվոր, սակայն շուտով (ծաոայություն) թողեց՝ ռազմական (կարգապահություն) հանդեպ մեղանչելու պատճառով: Երեսուն (տարեկան) Ֆրանսիայի (ակադեմիա) քիմիկոսի պաշտոն էր վարում: Քիչ անց նրան (Պերու) ենք հանդիպում, որտեղ աստղագիտական (չափումներ) Երկրի սեղմվածությունը (որոշել) նպատակ ուներ: Այդ (աշխատանքներ) (ավարտել) հետո պիտի իր (գործ) դառ­նար, սակայն, փոխանակ (ընկերների) հետ նավ (նստել), Լա Կոնդամինը որոշեց արևմուտքից  արևելք կտրել-անցնել Հարավային Ամերիկա (մայրցամաք), որն այդ ժամանակ դեո բոլորովին ուսամնասիրված չէր (եվրոպացիներ) կողմից:

Կուսական անտառի լիանաների (հյուսվածք) խճողված թավուտները (կացիններ) կտրատելով, Լա Կոնդամինն իր փոքրիկ ջոկատով հասավ Չիմչինե գետի (հովիտ): Այնտեղ ճամփորդները (լաստանավ) հյուսեցին և (ջրապտույտներ ու  ջրվեժներ) հարուստ Ամազոնկա (գետ) շարունակեցին իրենց ուղին: Շուտով ալիքները (լաստանավ) վրայից քշեցին-տարան արշավախմբի ամբողջ (հանդերձանք): Մի քանի տեղ գետի հունը նեղանում էր, և ջրի ամբողջ զանգվածն ահեղ (որոտ) ներքև էր սուրում վայրի  (կիրճեր): Հետո նրանց առջև բացվեց մի նոր, երբևիցե չտեսնված աշխարհ: Լողում էին ծովի պես անծայրածիր ջրային (տարածություն), միայն թե ջուրն անուշահամ էր ու բաժանվում էր (ճյուղեր, գետախորշեր, գետաբազուկներ): Մի տեղ էլ լաստանավը քայքայվեց, հարկ եղավ (փոխել):

Երբ մի օր Լա Կոնդամինն ու իր ուղեկիցները հայտնվեցին, նրանց ծանոթները (թերահավատություն) աչքերն էին տրորում, չէ՞ որ նրանց մեկնելու (օր) չորս ամիս էր անցել: Արևադարձային անտառներով չորս հազար կիլոմետր անցնելը հեշտ չէ, նրանց արդեն զոհված էին համարում:

Սուսան Մարկոսյան «Գործնական քերականություն:

****************************************************************************************************

Տրված բառերը տեղադրիր նախադասություններում ընդգծված բառերին փոխարինելով:

1.Եփվել, բորբոքվել:

Ջուրը թեյնիկում վաղուց արդեն եռում էր, բայց նա չէր նկատում: Բարկությունից արյունը եռում էր երակներում, սիրտը տակն ու վրա էր      լինում:

2.Ուղեկցել, ընկերություն անել, միանալ:

Ընկերացել է դիմացի շենքում ապրող մի տղայի հետ: Ընկերացան, որ միասին անեն իրենց ուժերից վեր այղ գործը: Մինչև քաղաք ընկերանամ քեզ, որ մենակ չգնաս:

3.Կռել, թակել, գանահարել, քննել:

Ավազակներն այնպես էին ծեծել խեղճին, որ ձին թողել ու փախել էր: Այնպես համառորեն է ծեծում դուռը, կարծես վստահ է, որ տանը մարդ   կա:

Երկաթը տաք-տաք են ծեծում:

Այդ հարցն այնքան ծեծեցին, որ ոչ մեկին այլևս չի հետաքրքրում:

4.Ավարտել, վերջը տալ (ուտել):

Գործը վերջացնելուց հետո, երկար ժամանակ դրան այլևս չէր անդրադառնում:

Մեկն իր բաժին միրգն արագ վերջացրել էր ու դունչը մեկնել վանդակի շուրջը խմբված երեխաներին, որ էլի տան:

*******************************************************************************************************

 1.Ընդծիր ի հոլովման ենթարկվող բառերը:

Մենություն, ձնաբուք, ընդմիջում, երեկո, տիրակալ, քույր, վագր, վաչկատուն, կատու, փոթորիկ, քացախաթթու, ընկեր, վերարկու, Սոչի, մեղու, արփի, աշուն:

2. Ընդծիր ու հոլովման ենթարկվող բառերը:

Ամուսին, րոպե, գինի, ջրածին, անկողին, բարկօղի, թթենի, սրբատեղի, տեր, թագուհի, վայրենի, մարդ, հացատուն, հոգի, սեր, ուխտատեղի, այգի:

 3. Ընդգծիր ոջ հոլովման ենթարկվող  բառերը:

Խնամի, սկեսուր, հորաքույր, մայր, ընկեր, կալվածատեր, եղբայր, տիկին, գործընկեր, աներ, տիրամայր, հորեղբայր, քեռակին, տեր, սկեսրայր, նուռ, լռություն:

 4.  Ընդգծիր ան  հոլովման ենթարկվող  բառերը:

Շարժում, Մանուկ, սառցալեռ, արյուն, քարայծ, գառ, մանուկ, ծունկ, օձաձուկ, գարուն, օր, հանգիստ, արագացում, անկյուն, գետնանցում, բեռ, հարցում:

  5. Ընդգծիր վա  հոլովման ենթարկվող  բառերը:

Առաջ, միջնադար, տարի, վայրկյան, անգամ, այսօր, ուրբաթ, ցերեկ, երեկո, շաբաթ, գիշեր, ժամ, ժամանակ, վաղը, օր, դուռ, ակնթարթ:

  6. Ընդգծիր ա   ներքին  հոլովման ենթարկվող  բառերը:

Ջրշուն, մեծատուն, գիտություն, որմնասյուն, քառանկյուն, հացատուն, անուն, հուշասյուն, տրոփյուն, զորություն, արյուն, հնչյուն, վաճառատուն, հովվաշուն, աղջիկ:

7.  Ընդգծիր ո ներքին  հոլովման ենթարկվող  բառերը:

Հորեղբայր, նախահայր, սեր, մայր, Աստված, կնքամայր, մորեղբայր, եղբայր, վանահայր, քույր, հույս, այր, հայր, պատմահայր:

Նախադասությունների ճիշտ հաջորդականությունը գրիր և տեքտը վերականգնի՛ր:

Նա ցանկացավ դունչը հասցնել խաղողին, բայց չկարողացավ: Հեռանալիս ինքն իրեն ասաց. «Ոչի՜նչ, դեռ խակ է»: Ուժ ու կարողություն չունենալու պատճառով հաջողության չեն հասնում, մեղքը գցում են պայմանների վրա:  Քաղցած աղվեսը կախ ընկած ողկույզներով խաղողի վազ տեսավ:

Հականիշները (հակաոակ իմաստ ունեցող բառերը) գտի՛ր և զույգ—զույգ գրի’ր:

Միշտ, անարատ, ոչնչացնել, արատավոր, բացահայտ, թույլ, վերջին, համաձայնել, հանգստանալ, գտնել,երբեք, հավաքել, աջ, արթուն, քնած, հրաժարվել,  առաջին, գաղտնի, ամուր, աշխատել, կորցնել, ստեղծել, վատնել, մերժել, ձախ:

Նախադասությունների ճիշտ հաջորդականությունը  գտի´ր և տեքստըվերականգնի´ր:

Այնտեղ այս ահավոր ծույլր փուշ, ճյուղ, կաթնախոտ ու տատասկ էր ուտում: Ձին գնաց ու պատմեց մարդուն: Ուղտը շատ ծույլ էր, մարդու մոտ աշխատել չէր ուզում ու աշ խատանքից խուսափելու համար ապրում էր Ոռնացող անապատում: Հետո շունն ու եզը հերթով եկան: Ուղտը պատաս­խանեց.

-Ո՜ւզ, ո՜ւզ:

Ուղտը նրանց էլ միայն «ուզ» ասաց: Մի երկուշաբթի առավոտ ձին՝ թամբը մեջքին, սանձը բերանին, եկավ մոտն ու ասաց.

-Ո´ւղտ, ա´յ ուղտ, դո´ւրս արի ու մեզ նման աշխատի´ր:

Հենց այդ «ուզն» էլ նրան պատիժ դարձավ. դրանից մեջքին կուզ աճեց:

Թխկի, բուրդ, եղրևանի, մատյան, գրանիշ, բնույթ, ծնունդ, լորիկ, լորենի, դստրիկ, արոս, արոսենի, չվացուցակ, բնօրրան, աստղածաղիկ, պատվանդան, քննաշրջան, բարդի, հանդուգն, արհամարհանք, այրի, աթոռ, նոռջի,

1.          ԶԱՄԵՆԱՅՆ ԶՈՐ ՄԻԱՆԳԱՄ ԿԱՄԻՋԻՔ՝ ԹԷ ԱՐԱՍՑԵՆ ՁԵԶ ՄԱՐԴԻԿ՝ Ա՛ՅՆՊԷՍ ԵՒ ԴՈ՛ՒՔ ԱՐԱՐԷ՛Ք ՆՈՑԱ:

ԶԱՄԵՆԱՅՆ- ԱՅՆ ԱՄԵՆԸ

ԿԱՄԻՋԻՔ-ՑԱՆԿԱՆԱՔ

ԱՐԱՍՑԵՆ-ԱՆԵՆ

ԱՐԱՐԷ՛Ք-ԱՐԵՔ:

Այն ամենը զոր միանգամ ցանկանաք թե անեն Ձեզ մարդիկ այնպես և դուք արեք նրանց։

2. ՄԻ՛ ԴԱՏԻՔ՝ ԶԻ ՄԻ՛ ԴԱՏԻՑԻՔ:  ԶԻ ՈՐՈՎ ԴԱՏԱՍՏԱՆԱՒ ԴԱՏԻՔ՝ ԴԱՏԵԼՈ՛Ց ԷՔ. ԵՒ ՈՐՈՎ ՉԱՓՈՎ ՉԱՓԷՔ՝ ՉԱՓԵՍՑԻ՛ ՁԵԶ: ԶԻ՞ ՏԵՍԱՆԵՍ ԶՇԻՂ  ՅԱԿԱՆ ԵՂԲԱՒՐ ՔՈՅ, ԵՒ Ի ՔՈՒՄ ԱԿԱՆ ԶԳԵՐԱՆԴ Ո՛Չ ՆՇՄԱՐԵՍ: ԿԱՄ ԶԻԱ՞ՐԴ ԱՍԵՍ ՑԵՂԲԱՅՐ ՔՈ. ԹՈՂ ՀԱՆԻ՛Ց ԶՇԻՂԴ ՅԱԿԱՆԷ ՔՈՒՄՄԷ. ԵՒ ԱՀԱՒԱԴԻԿ Ի ՔՈ՛ՒՄ ԱԿԱՆԴ ԳԵՐԱ՛Ն ԿԱՅ: ԿԵ՛ՂԾԱՒՈՐ՝  ՀԱ՛Ն ՆԱԽ ԶԳԵՐԱՆԴ ՅԱԿԱՆԷ ՔՈՒՄՄԷ, ԵՒ ԱՊԱ՛ ՀԱՅԵՍՑԵՍ ՀԱՆԵԼ ԶՇԻՂՆ ՅԱԿԱՆԷ ԵՂԲԱՒՐ ՔՈՅ:

ՄԻ՛ ԴԱՏԻՔ՝-ՄԻ ԴԱՏԵՔ

ՄԻ՛ ԴԱՏԻՑԻՔ-ՉԴԱՏՎԵՔ

ԴԱՏԵԼՈ՛Ց ԷՔ-ԴԱՏՎԵԼՈՒ ԵՔ

ՅԱԿԱՆ-ԱՉՔՈՒՄ

ԶԻԱ՞ՐԴ-ԻՆՉՊԵ°Ս

ԹՈՂ ՀԱՆԻ՛Ց-ԹՈՂ ՀԱՆԵՄ։

1.   Ո՞վ էր Քուչակը. կենսագրական ակնարկ։

2.   Ե՞րբ էր ստեղծվել Քուչակին վերագրված հայրենները. դրանց

3.   հեղինակների հարցը։

4.   Որո՞նք են սիրո հայրենների ներքին բովանդակային առանձնահատկությունները։

5.   Ի՞նչ են արտահայտում պանդխտության հայրենները։

6.   ինչպե՞ս է բնորոշել Չարենցը Քուչակին: Ձայնագրություններ, տեսագրություններ:

7.    Բացօթյա ընթերցումներ։

8.   Պատրաստել մեդիափաթեթ։

9.   Անգիր սովորել «Ես աչք ու դու լույս հոգի», «Երբ սերն ի աշխարհս եկավ», «Քանի ու քանի ասեմ»բանաստեղծությունները:

Ես աչք ու դու լոյս, հոգի,

առանց լո՛յս՝ աչքըն խաւարի.

Ես ձուկ ու դու ջուր, հոգի,

առանց ջո՛ւր՝ ձուկըն մեռանի.

Երբ զձուկն ի ջըրէն հանեն

ւ’ի այլ ջուր ձըգեն, նայ ապրի,

Երբ զիս ի քենէ զատեն,

քան զմեռնելն այլ ճար չի լինի:

——————————————

Երբ սերն ի յաշխարս եկավ, եկավ իմ սիրտս բնակեցավ.

Հապա յիմ սրտես ի դուրս` յերկրէ յերկիր թափեցավ.

Եկավ ի գլուխս ելավ, ի ըղեղս ելավ թառեցավ:

Աչիցս արտասուք ուզեց, նա արյուն ի վար վաթեցավ:

——————————————————

Քանի՜ ու քանի՜ ասեմ,

վարդ մի՛ սիրեր, փուշ ունի,

Գընա՝ մանուշակ սիրէ,

փուշ չունի, անուշ հոտ ունի,

Վարդըն բացուած մի՛ սիրեր,

որ գայ ի ծոցըդ թառամի,

Վարդըն պուլպուլիկ սիրէ,

որ գայ ի ծոցըդ ու բացուի:

——————————————

Գինի

Կար մի թագավոր նա մի տղա ուներ նա շատ ալարկոտ էր և շատ էր սիրում գինի կոնծել։ նա ամեն օր գալիս էր խմած և մեկմեկ մեկի շալակին։ մի օր նրան հրավիրեցին մի գինարբուք։ նա այդ օրը մոլորվեց և մահացավ աղբանոցում։ հաջորդ որը թագավորը հրաման տվեց որ դադարեն խաղող տնկել և գինի սարքել։ մի գյուղում մի տղու մայրը իր նկուղում գինի էր պահում և ամեն առավոտ և երեկո տալիս էր որդուն։ մի օր նրանց վրա հարձակվեց մի առյուծ և տղան նրան սպանեց։ Թագավորը լսելով այդ լուրը ասեց կանչել այդ մարդուն ով որ սպանել է իր առյուծին և խոստացավ որ ոչինչ չի անի։ Թագավորի մոտ եկան մայրիկը և երեխան և մայրիկը պատմեց որ նրա նկուղում գինի կար և նա ամեն առավոտ և իրիկուն տալիս էր նրա   որդուն Թագավորը սկսեց վշտանալ և հաջորդ որը հրաման տվեց որ նորից սկսեն խաղող տնկեն գինի սարքեն հնձան սարքեն բայց խմել այնպես որ առյուծ սպանեն այլ ոչ թե աղբանոցում մեռնել։

• Արտագրե՛լ նախադասությունները՝ փակագծերում տրված գոյականները անհրաժեշտ հոլովով, առումով և թվով գրելով համապատասխան տեղերում։

1. Սարի գագաթից երևում էին մոտակա գյուղը. բոլոր տները, իսկ ճերմակ մշուշի մեջ նշմարվում էր մեկ այլ գյուղ։

2. Ասֆալտապատ ճանապարհով սլացող մեքենան կանգ առավ ճամփեզրի ցայտաղբյուրի մոտ, և մեքենայից ելավ վարորդը՝ մի ալեհեր մարդ։

3. Մեր շուրջը սփռված դաշտերում երևում էին աշխատող մարդիք, որոնք երբեմն հայացքներ են ուղղում էին մեր կողմը։

4. Այդ հինավուրց ձեռագրում արժեքավոր տեղեկություններ  կային, որոնք խիստ հետաքրքրեցին գիտաժողովի մասնակցող մասնագետներին։

5. Ամբողջ օրը աշխատած վարպետն գործն ավարտել էր, և հիմա գոհունակությամբ նայում էր իր աշխատանքի արդյունքին։

6. Գեղարվեստական նոր ֆիլմի ցուցադրումը ավարտվել էր, և հանդիսատեսը խումբ-խումբ ելնում էին դահլիճից։

7. Նրա աշխատանքի փողոցի մոտ գտնվող վայրում վերջերս նոր խանութ է բացվել, որտեղ վաճառվում են բազմազան իրեր։

8. Աստղերը մեկ-մեկ մարում էին երկնքում, փչում էր վաղորդյան սառը քամին, և լիճը, թեթև ծփանքով արթնանում էր ուշ աշնան երկար գիշերվա նիրհից։

9. Երկրորդ կուրսի ավագը բերել էր հաջորդ քննության հարցաշարը, և տարբեր շարքերում նստած ուսանողները դասագրքից որոնում էին հարցերին վերաբերող թեմաները և տետրում նշում էջերը։ (քննության, դասագիրք, կուրս)

10. Վերջերս կազմակերպված մրցույթին մասնակցեցին արվեստի դպրոցի սովորող շատ երեխաներ, որոնց աշխատանքներն արժանացան տարբեր մրցանակների։

1.Առաջադրանք

1. Արձակ, բարձր, փոցխ, ընթացք:

2.արցունք, դեղձան, փորձ, արձան:

3.բարձ, դերձակ, հարձակվել, դաղձ:

4.դեղձանիկ, պախուրց, օձաձուկ, վրձին։

2.Առաջադրանք

Զմրուխտ, դրախտ, դեղձ, աղքատ,

Կխտար, պանդուխտ, վախճան, գաղտնի։

Պլան 1

1.Չքավորի գտած իրը

2.Թագավորն էլ է ուզում տեսնել իրը։

3.Թագավորը ուզում է գնել այդ իրը։

4.Գանձապետը փորձում է կշռել իրը

5.Շատ իմաստունները գլխահատ են լինում

6.Մարդու աչքը կշտանում է հողով

Մարդու աչքը

Մի գեղացի փողոցի մեջտեղը գտավ մի իր, փոքր ու փափուկ։ Գյուղացին գնաց գնաց տուն և ցույց տվեց կնոջը, բայց նա ոչինչ չհասկացավ տարավ հարեվանի մոտ, բայց նա ոչինչ չհասկացավ։ Լուրերը շատ շուտ տարածվեց ամբողջ աշխարհով և հասավ թագավորին թագավորը ասաց, որ գտնեն այդ մարդուն և բերեն նրա մոտ։ մի քանի ժամ հետո գտան այդ գյուղացուն և բերեցին թագավորի մոտ։

Գործնական քերականություն

1.Փակագծերում տրվածներից ընտրել այն բառը, որը փոխաբերական իմաստով կլրացնի տողասկզբի բառին։

1. առվակ մոլորված

2. ժայռ մտախոհ

3. ծաղիկ ժպտուն

4. փողոց ուրախ

5. սենյակ հյուրընկալ

6. հուշարձան հպարտ

7. բերդ կիսավեր

8. ցայտաղբյուր զվարթ

9. ամպ ճերմակ

10. գիրք իմաստուն

2. Տրված բառերից առանձնացնե՛լ հոմանշային 10 զույգ։, հուզիչ , դեղձան, , , սնապարծ,:

Հսկայական- վիթխարի

Ողորկ- հարթ

Դատարկել- պարպել

Անպտուղ- ստերջ

Դժվար- խրթին

Հմայիչ- դյութիչ

Խոնավ- տամուկ

Գովել- դրվատել

Բիլ- ծավի

Ժողովել- հավաքել

3.Տրված բառերից առանձնացնե՛լ հականշային 10 զույգ

Փութաջան, , դալար, ծույլ, ուսյալ, երկչոտ, հինավուրց, , , անջրդի, , ինքնահավան, նոսր, ողորկ, հեռավոր, , խորդուբորդ, ջրարբի, համարձակ, , տգետ, հմուտ, , թանձր, ։

օրինական- ապօրինի

անբասիր- արատավոր

գագաթ- ստորոտ

ամպոտ- ջինջ

4. Ընդգծել  հոդակապ ունեցող բառերը։

Հյուրախաղ, շաքարավազ, տնամերձ, օձաձուկ, լայնարձակ, մրգահյութ, փորձանոթ, հողագունդ, արծաթագործ, լուսարձակ, նախշազարդ, ալրաղաց, հայազգի, ծաղկափոշի, նույնարմատ, ծառատունկ, լողավազան, հորդաբուխ,

քարածուխ, գառնարած, մեղվաբույծ, ժամագործ, դիմաքանդակ, ծաղկաման, սալահատակ, հորդառատ, մեծարժեք, միջանցիկ, եռավանկ, լեռնաշխարհ, դրամարկղ, կավահող, երկանդամ, քաղցրահամ, սրատամ, ժպտադեմ,

հիշարժան, շաքարաման, գորգագործ, զովաշունչ, ցուցահանդես, քարանձավ, ջրագռավ, լուսամուտ, զբոսավայր, հացաթխում։

***************************************************************************************************************************

1.Լրացրե′ք բաց  թողնված տառերը,  երկհնչյունները:

Ելև-ջ,  վայր-ջք,  առ-րյա, բար-րություն,  խոչ-նդոտ, մերթ-նդմերթ,   հն-աբան, մանր-աբանություն,   կիրակն-րյա, լուս-նկա, պարզ-կա,   կրթ-ջախ, մեղմ-րոր, մեղմ-րեն, քնքշ-րեն,   խավ-ար, մատ-ան, փաս-ան, հր-ա, ինքն-ստինքյան:

2.  Հետևյալ համանուններով կազմե′ք նախադասություններ:

Անարգել,   հոտ, գոլ,   գունդ:

3.Գրեցե′ք   մեկ հոմանիշ,  մեկ հականիշ տրված բառերի համար:

Կեղծավոր –

Կարծր –

Քնքուշ –

Ծածուկ –

Մոլեգին —

4.Դարձվածքների  իմաստները գրեցե′ք  մեկ բառով:

Ոտքերն  ընկնել,  ոտքից գլուխ,   ճակատը պարզ, ծաղիկ  հասակ, արյունը գլխին խփել,   սիրտ առնել, քամի  անել:

5.Կազմե′ք   վեց բառ քար  արմատով:

6.Կազմե′ք   վեց բառ –վածք  ածանցով:

********************************************************************************************************************

Որտեղ անհրաժեշտ է, գրիր կրկնակ տառ.

1)   տ-ալ, կ-անք, ծաղկափ-իթ, լուսա-իկ

2)   ու-ամիտ, ծառու-ի, ա-ահայր, ըն-իմանալ

3)   Հե-ադա, Աքի-ես, Հո-անդիա, Վիե-նա

4)   ֆի-ական, խ-ալ, հե-երգություն, բա-ադ

5)   ի-սունական, բու-այական, բնօ-ան, մ-կահավ

6)   ճռճ-ալ, միատա-, վշտա-ուկ, այ-ենական

*********************************************************************************************************************

Ուղղիր տեքստում  ուղղագրական սխալները .

Անթափանց, սռթսռթացնող խոնավությամբ թաթաղված էր օդը: Ցուրտ գիշերով Օխոտյան ափի ողջ երկայնքով մղվում էր երկու ընբոստ տարերգի անհաշտ ընբիշային պայքարը. Ցամաքը խոչնդոտում էր ծովի առաջընթացը, ծովը չէր դադարում անընդհատ ցամաքի վրա հարձակվելուց, մակնթացությունից:

Որ  բառերում անհրաժեշտ է,  գրիր յ:

1. Իսրա-ել, Կարո-ի, մի-ություն, կրի-ա

2. հա-ելի, Ռաֆա-ել, գա-իսոն, ն-արդ

3. բամ-ա, վերարկու-ի, ծի-ածան, երգե-ի

4. միմ-անց, օվկ-անոս,  միլ-արդ, ժան-ակ

Ո՞ր շարքի բոլոր բառերն են գրվում գծիկով:

ալ(կարմիր), բուք(բորան), դեփ(դեղին), կողք(կողքի)

վերև(ներքև), դեմ(դիմաց), դեսից(դենից), մանր(մունր)

գիշեր(ցերեկ), ոչ(ոք), ստեպ(ստեպ), տուն(թանգարան)

ժամ(պատարագ), գնացող(եկող), պատեհ(անպատեհ), առոք(փառոք)

Որտեղ անհրաժեշտ է, գրիր մեծատառով:

1. խրիմյան հայրիկն ասաց, որ վաղը ևեթ կկարգադրի, որ մասիսի հողից, երասխի ջրից ու հայաստանի ծաղիկներից մի քիչ վերցնեն և ուղարկեն վենետիկ:

2. հայաստանի գրեթե բոլոր քաղաքները` վան, բագավան, կարին, երվանդաշատ, վաղարշապատ, նախիջևան, արտաշատ, բռնված էին պարսից զորքով

3. վրաց միհրդատ թագավորը վարդանի համհարզին ընդունեց պալատի վեհաշուք դահլիճում թարգմանի ներկայությամբ:

*********************************************************************************************************************

1.      Ամբողջացնել նախադասությունները:

ա) Քանի որ կենսուրախ և կատակասեր մարդ էր, ……:

բ)  Ուզում եմ ձեզ այն պահին տեսնել,……..:

գ)  Անցել էր ընդամենը երկու-երեք տարի,…….:

դ) Թեև հայրն արդեն ծերացել էր,………:

ե) Ով իր նպատակը լավ է պատկերացնում,……..:

2.      Մարդ, ձեռ, հույս, ջուր  արմատներով նոր բառեր կազմել` դրանք ունենալով բառամիջում, բառասկբում, բառավերջում:

3.      Ուղղել սխալները:

Վախում եմ, բազմիցս անգամ, նորից եմ կրկնում, սպասեցնել տվեց, ուրիշ այլ մարդիկ, խոսքը քեզ է վերաբերվում, վիճվել, կապնվել, ուտացնել, խոսա, կարմրացնել, խոստովանվել:

4.      Կետադրել ավանդազրույցը:

Ասում են թե հենց մի փշուր հաց է գետնին ընկնում  երկնքից մեզ համար անտեսանելի հրեշտակ է իջնում և կանգնում հացի փշուրի վրա որպեսզի այն ոտնատակ չընկնի չպղծվի: Այնպես որ իմացեք գետնին ընկած բոլոր փշուրների վրա մի-մի հրեշտակ է կանգնած: Քանի որ դա շատ դժվար է և հոգնեցուցիչ մարդիկ պետք է հրեշտակներին օգնության շտապեն  հացը գետնից վերցնեն ու մի բարձր տեղ դնեն:

Հացը գետնին գցելը մեղք է քանի որ այն թոնիր է մտել մաքրվել սրբացել:

*************************************************************

1.Հետևյալ բառերի տառերի վերադասավորումով կազմել նոր բառեր. մշակ, ափսե, սրահ, ժանր, վիճակ, ագռավ, վտակ, մկրատ, պարկ, վկա:

2.Շարքում առանձնացրեք այն բառերը, որոնցում հնչյունափոխված արմատներ կան: Վերականգնեք անհնչյունափոխ ձևերը:

Մամռապատ,  արիակամ, ջրային, լծկան, հնչերանգ, մայրաբար, իջնել, համբուրել, ընձուղտ, չարագույժ, բուժակ, սրտատրոփ, սրընթաց, մեղմօրոր, գունանկար,օրրան, մթնշաղ, կիսադեմ, զինվոր, դրամատուն, հունական, օրինավոր,  բրդատու, արևածաղիկ, զուգապար:

***********************************************************************************

1.Ընդգծիր այն բառերը, որոնցում կա

   -ակ վերջածանցը:

Մահակ, սոխակ, գնդակ,բանակ, գիտակ, գրտնակ, բռնակ, կատակ, թիակ, հատակ, սահնակ, վահանակ:

— որդ վերջածանցը:

Հինգերորդ, անձրևորդ, դիտորդ, որսորդ, չորրորդ, առաջնորդ, երիզորդ, վարորդ, գնորդ:

-ուկ վերջածանցը:

Բազուկ, մժղուկ, ձագուկ, մանուկ, բամբուկ, թզուկ, տաղտուկ, հորթուկ, քերուկ:

-գին վերջածանցը:

Էժանագին, գլխագին, ուժգին, ցավագին, փրկագին, սրտագին, թախանձագին, թանկագին:

-եղ վերջածանցը:

Ասեղ, զորեղ, տաշեղ, գունեղ, մարմնեղ, պղպեղ, համեղ, տունուտեղ:

2. Բառաշարքում առանձնացնել հոմանիշ բառերի վեց զույգ:

ա) Գոտեմարտիկ, բերկրանք, դշխո, գորով, սեթևեթանք, երաշխիք, հրճվանք, ըմբիշ, նազանք, խանդաղատանք, թագուհի, գրավական:

բ) Արահետ, երասան, անրջանք, հարգանք, դրախտ, աղջամուղջ, սանձ, իրիկնաշաղ, երազանք, շավիղ, եդեմ, ակնածանք:

*************************************************************************************************

Փակագծերում գրված բառը գրի´ր պահանջվող ձևով:

(Իրադարձություններ) աոավել հարուստ, ճամփորդություններից մեկը կապված է հանիրավի մոռացված Լա Կոնդամինի (անուն) հետ: Այդ ֆրանսիացին (արկածներ) լի իր կյանքն սկսեց որպես զինվոր, սակայն շուտով (ծաոայություն) թողեց՝ ռազմական (կարգապահություն) հանդեպ մեղանչելու պատճառով: Երեսուն (տարեկան) Ֆրանսիայի (ակադեմիա) քիմիկոսի պաշտոն էր վարում: Քիչ անց նրան (Պերու) ենք հանդիպում, որտեղ աստղագիտական (չափումներ) Երկրի սեղմվածությունը (որոշել) նպատակ ուներ: Այդ (աշխատանքներ) (ավարտել) հետո պիտի իր (գործ) դառ­նար, սակայն, փոխանակ (ընկերների) հետ նավ (նստել), Լա Կոնդամինը որոշեց արևմուտքից  արևելք կտրել-անցնել Հարավային Ամերիկա (մայրցամաք), որն այդ ժամանակ դեո բոլորովին ուսամնասիրված չէր (եվրոպացիներ) կողմից:

Կուսական անտառի լիանաների (հյուսվածք) խճողված թավուտները (կացիններ) կտրատելով, Լա Կոնդամինն իր փոքրիկ ջոկատով հասավ Չիմչինե գետի (հովիտ): Այնտեղ ճամփորդները (լաստանավ) հյուսեցին և (ջրապտույտներ ու  ջրվեժներ) հարուստ Ամազոնկա (գետ) շարունակեցին իրենց ուղին: Շուտով ալիքները (լաստանավ) վրայից քշեցին-տարան արշավախմբի ամբողջ (հանդերձանք): Մի քանի տեղ գետի հունը նեղանում էր, և ջրի ամբողջ զանգվածն ահեղ (որոտ) ներքև էր սուրում վայրի  (կիրճեր): Հետո նրանց առջև բացվեց մի նոր, երբևիցե չտեսնված աշխարհ: Լողում էին ծովի պես անծայրածիր ջրային (տարածություն), միայն թե ջուրն անուշահամ էր ու բաժանվում էր (ճյուղեր, գետախորշեր, գետաբազուկներ): Մի տեղ էլ լաստանավը քայքայվեց, հարկ եղավ (փոխել):

Երբ մի օր Լա Կոնդամինն ու իր ուղեկիցները հայտնվեցին, նրանց ծանոթները (թերահավատություն) աչքերն էին տրորում, չէ՞ որ նրանց մեկնելու (օր) չորս ամիս էր անցել: Արևադարձային անտառներով չորս հազար կիլոմետր անցնելը հեշտ չէ, նրանց արդեն զոհված էին համարում:

Սուսան Մարկոսյան «Գործնական քերականություն:

****************************************************************************************************

Տրված բառերը տեղադրիր նախադասություններում ընդգծված բառերին փոխարինելով:

1.Եփվել, բորբոքվել:

Ջուրը թեյնիկում վաղուց արդեն եռում էր, բայց նա չէր նկատում: Բարկությունից արյունը եռում էր երակներում, սիրտը տակն ու վրա էր      լինում:

2.Ուղեկցել, ընկերություն անել, միանալ:

Ընկերացել է դիմացի շենքում ապրող մի տղայի հետ: Ընկերացան, որ միասին անեն իրենց ուժերից վեր այղ գործը: Մինչև քաղաք ընկերանամ քեզ, որ մենակ չգնաս:

3.Կռել, թակել, գանահարել, քննել:

Ավազակներն այնպես էին ծեծել խեղճին, որ ձին թողել ու փախել էր: Այնպես համառորեն է ծեծում դուռը, կարծես վստահ է, որ տանը մարդ   կա:

Երկաթը տաք-տաք են ծեծում:

Այդ հարցն այնքան ծեծեցին, որ ոչ մեկին այլևս չի հետաքրքրում:

4.Ավարտել, վերջը տալ (ուտել):

Գործը վերջացնելուց հետո, երկար ժամանակ դրան այլևս չէր անդրադառնում:

Մեկն իր բաժին միրգն արագ վերջացրել էր ու դունչը մեկնել վանդակի շուրջը խմբված երեխաներին, որ էլի տան:

*******************************************************************************************************

 1.Ընդծիր ի հոլովման ենթարկվող բառերը:

Մենություն, ձնաբուք, ընդմիջում, երեկո, տիրակալ, քույր, վագր, վաչկատուն, կատու, փոթորիկ, քացախաթթու, ընկեր, վերարկու, Սոչի, մեղու, արփի, աշուն:

2. Ընդծիր ու հոլովման ենթարկվող բառերը:

Ամուսին, րոպե, գինի, ջրածին, անկողին, բարկօղի, թթենի, սրբատեղի, տեր, թագուհի, վայրենի, մարդ, հացատուն, հոգի, սեր, ուխտատեղի, այգի:

 3. Ընդգծիր ոջ հոլովման ենթարկվող  բառերը:

Խնամի, սկեսուր, հորաքույր, մայր, ընկեր, կալվածատեր, եղբայր, տիկին, գործընկեր, աներ, տիրամայր, հորեղբայր, քեռակին, տեր, սկեսրայր, նուռ, լռություն:

 4.  Ընդգծիր ան  հոլովման ենթարկվող  բառերը:

Շարժում, Մանուկ, սառցալեռ, արյուն, քարայծ, գառ, մանուկ, ծունկ, օձաձուկ, գարուն, օր, հանգիստ, արագացում, անկյուն, գետնանցում, բեռ, հարցում:

  5. Ընդգծիր վա  հոլովման ենթարկվող  բառերը:

Առաջ, միջնադար, տարի, վայրկյան, անգամ, այսօր, ուրբաթ, ցերեկ, երեկո, շաբաթ, գիշեր, ժամ, ժամանակ, վաղը, օր, դուռ, ակնթարթ:

  6. Ընդգծիր ա   ներքին  հոլովման ենթարկվող  բառերը:

Ջրշուն, մեծատուն, գիտություն, որմնասյուն, քառանկյուն, հացատուն, անուն, հուշասյուն, տրոփյուն, զորություն, արյուն, հնչյուն, վաճառատուն, հովվաշուն, աղջիկ:

7.  Ընդգծիր ո ներքին  հոլովման ենթարկվող  բառերը:

Հորեղբայր, նախահայր, սեր, մայր, Աստված, կնքամայր, մորեղբայր, եղբայր, վանահայր, քույր, հույս, այր, հայր, պատմահայր:

Նախադասությունների ճիշտ հաջորդականությունը գրիր և տեքտը վերականգնի՛ր:

Նա ցանկացավ դունչը հասցնել խաղողին, բայց չկարողացավ: Հեռանալիս ինքն իրեն ասաց. «Ոչի՜նչ, դեռ խակ է»: Ուժ ու կարողություն չունենալու պատճառով հաջողության չեն հասնում, մեղքը գցում են պայմանների վրա:  Քաղցած աղվեսը կախ ընկած ողկույզներով խաղողի վազ տեսավ:

Հականիշները (հակաոակ իմաստ ունեցող բառերը) գտի՛ր և զույգ—զույգ գրի’ր:

Միշտ, անարատ, ոչնչացնել, արատավոր, բացահայտ, թույլ, վերջին, համաձայնել, հանգստանալ, գտնել,երբեք, հավաքել, աջ, արթուն, քնած, հրաժարվել,  առաջին, գաղտնի, ամուր, աշխատել, կորցնել, ստեղծել, վատնել, մերժել, ձախ:

Նախադասությունների ճիշտ հաջորդականությունը  գտի´ր և տեքստըվերականգնի´ր:

Այնտեղ այս ահավոր ծույլր փուշ, ճյուղ, կաթնախոտ ու տատասկ էր ուտում: Ձին գնաց ու պատմեց մարդուն: Ուղտը շատ ծույլ էր, մարդու մոտ աշխատել չէր ուզում ու աշ խատանքից խուսափելու համար ապրում էր Ոռնացող անապատում: Հետո շունն ու եզը հերթով եկան: Ուղտը պատաս­խանեց.

-Ո՜ւզ, ո՜ւզ:

Ուղտը նրանց էլ միայն «ուզ» ասաց: Մի երկուշաբթի առավոտ ձին՝ թամբը մեջքին, սանձը բերանին, եկավ մոտն ու ասաց.

-Ո´ւղտ, ա´յ ուղտ, դո´ւրս արի ու մեզ նման աշխատի´ր:

Հենց այդ «ուզն» էլ նրան պատիժ դարձավ. դրանից մեջքին կուզ աճեց: